Rzewuski Seweryn (1743-1811)

Rzewuski Seweryn (1743-1811)

Rzewuski Seweryn (1743-1811), hetman polny koronny, targowiczanin. Był synem hetmana Wacława Rzewuskiego i Anny z Lubomirskich, siostrzeńcem Stanisława Lubomirskiego, marszałka w. koronnego. Wychowanek teatynów warszawskich, odbył podróż edukacyjną, m. in. na dwór Stanisława Leszczyńskiego w Lotaryngii.

W bezkrólewiu 1763-4, wraz z ojcem, stanął po stronie przeciwników Familii i rosyjskiej interwencji. Choć uznał Stanisława Augusta, wspierał inicjatywy antykrólewskie. Był także wśród organizatorów konfederacji radomskiej (1767). Gdy na początku sejmu „repninowskiego” (1767/8) aresztowany został jego ojciec, podążył dobrowolnie z nim na zesłanie i przebywał wraz z nim w Smoleńsku a potem w Kałudze (do 1773).

Po powrocie, początkowo pojednany z królem, został w r. 1774 hetmanem polnym koronnym. Jednak jako zwolennik silnej władzy hetmańskiej, stanął wkrótce w opozycji do Rady Nieustającej i króla, otwarcie atakując go na sejmie 1776 (później także w r. 1782). Szukał potem w Austrii wsparcia przeciw Rosji i jej zwolennikom w Rzeczypospolitej, zbliżył się do hetmana Franciszka Ksawerego Branickiego, w czasie Sejmu Czteroletniego usunął się z Warszawy i zamierzał skłonić Fryderyka Wilhelma II do wsparcia antysejmowej konfederacji. Razem ze Szczęsnym Potockim szukał w Petersburgu pomocy przeciw dziełom Sejmu Czteroletniego i reformatorom; szczególnie zwalczał, także publikując liczne pisma polityczne, pomysł wprowadzeniu dziedziczności tronu. Wspierała go w tym żona, poślubiona w r. 1782 kuzynka, Konstancja z Lubomirskich, córka Stanisława i Izabeli z Czartoryskich. Był wśród inicjatorów zawiązania konfederacji targowickiej.

Próbował występować przeciw wojskom pruskim i II rozbiorowi, jednak zamiar jego został powstrzymany przez Rosję. Zwalczał Insurekcję Kościuszkowską; w obawie przed jej represjami prosił o pomoc Rosję. Po rozbiorach mieszkał w Wiedniu, dłuższe okresy spędzał w swych dobrach na Ukrainie. W swej publicystyce starał się usprawiedliwić swe postępowanie patriotyzmem i walką przeciw »despotyzmowi« Stanisława Augusta.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Rzewuscy – zarys dziejów rodu

      Ród Rzewuskich wywodził się z Rzewusek na Podlasiu. Kariera rodu, na razie powolna, rozpoczyna się w XVII w., gdy Stanisław Rzewuski (zm. 1668) ożenił się z Anną Czerniejewską, córką podkomorzego lwowskiego, jednego z najważniejszych urzędników ziemskich,

      Mapa Rzeczpospolitej opracowana przez Vincenzo Marię Coronellego, część wschodnia z 1692 r.
    • Silva Rerum

      Dylematy moralne urzędników pocztowych wobec konfederacji targowickiej

      Nie wszyscy wiedzą, że konfederacja targowicka, celem której było zniesienie Konstytucji 3 Maja i powrót do dawnego ustroju, nie została zawiązana w Targowicy. Konfederację tę utworzono pod dyktando Rosji 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu, a w Targowicy

      Grafika przedstawia wnętrze pałacowe w którym zgromadził się wielki tłum ludzi. Stoją oni na podłodze i na balustradzie. Jest to scena zaprzysiężenie Konstytucji 3 Maja.
    • Silva Rerum

      Seweryn Rzewuski (1743-1811) – fanatyk nieuleczalny

      Wybór Stanisława Poniatowskiego na króla młody Rzewuski potraktował jako obalenie polskiej wolności, podobnie jak jego ojciec, Wacław. Politykę swego rodzica popierał ze szczerym zaangażowaniem. Szerokiej opinii publicznej dał się poznać w 1767 r., kiedy

      Portret mężczyzny w peruce i mundurze historycznym, z szarfą i krzyżem na piersiach. Stoi wyprostowany i patrzy przed siebie. Jest to portret Seweryna Rzewuskiego.

    Słowa kluczowe