Pierwszy Statut Litewski (1529)
Pierwszy Statut Litewski (1529) - Galeria zdjęć
Sejm w Wilnie w 1529 roku przyjął kodyfikację zwaną Pierwszym Statutem Litewskim lub też Kodeksem Gasztołda. Składał się on z 282 artykułów podzielonych na 13 rozdziałów. Opisano w nim prawo publicznoprawne, prawo karne, cywilne. Szczególnie precyzyjne było unormowanie prawa procesowego. Proces karny oparty został o zasadę jawności postępowania i równości stron procesowych. Wprowadzono również znaną współcześnie instytucję przedawnienia.
Pierwszy Statut odzwierciedlał aktualny stan wiedzy prawniczej. Opierał się więc na litewskim i ruskim prawie zwyczajowym, na prawie stanowionym (przywileje książęce, konstytucje sejmu), Sudiebniku Kazimierza Jagiellończyka, Ruskiej Prawdzie. Nie brak w statucie także wzorców koronnych, a także pochodzących z prawa rzymskiego.
Ten zredagowany po rusku kodeks z czasem został przetłumaczony na łacinę i polski. Potwierdzał ograniczenia władzy książęcej i rozciągał dotychczasowe przywileje na teren całego państwa, a także prawa szlachty litewskiej, w tym nietykalności osobistej szlachty.
Polecane artykuły
-
Trzeci Statut Litewski (1588)
Uchwalenie trzeciego statutu było konsekwencją zmian, jakie zaszły po zawarciu unii lubelskiej. Komisja prawników przygotowała projekt liczniejszy o 120 artykułów od drugiego statutu. Projekt ten został przyjęty przez sejm koronacyjny w 1588 roku. Charakt
-
Drugi Statut Litewski (1566)
Rozwój społeczno-gospodarczy, chęć zdobycia przez szlachtę litewską pozycji podobnej, jaką posiadała szlachta polska, przyrost aktów normatywnych, doprowadziły do podjęcia prac nad drugim statutem. W 1551 roku Zygmunt August powołał komisję, której zadani
-
Statuty litewskie
Wielkie Księstwo Litewskie posiadało własny rozwinięty system prawny. Wywodził się on ze zwyczajowego prawa litewskiego i ruskiego oraz praw stanowionych i przywilejów wielkich książąt. Szczególnie ważny był tu Sudiebnik Kazimierza Jagiellończyka. Istotną
