Statuty litewskie

Statuty litewskie

Wielkie Księstwo Litewskie posiadało własny rozwinięty system prawny. Wywodził się on ze zwyczajowego prawa litewskiego i ruskiego oraz praw stanowionych i przywilejów wielkich książąt. Szczególnie ważny był tu Sudiebnik Kazimierza Jagiellończyka. Istotną rolę w rozwoju stosunków prawnych na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego miało także polskie prawo ziemskie.

Mniejsze prawa szlachty litewskiej oraz inny od polskich poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, połączone z dążeniem do zachowania odrębności politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego bardziej sprzyjały pracom kodyfikacyjnym niż w Koronie. Wynikiem takiego nastawienia było powołanie komisji prawników pod kierownictwem kanclerza wielkiego litewskiego Olbrachta Gasztołda i opracowanie Pierwszego Statutu Litewskiego, który jeszcze w XVI stuleciu doczekał się dwóch wersji.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Pierwszy Statut Litewski (1529)

      Sejm w Wilnie w 1529 roku przyjął kodyfikację zwaną Pierwszym Statutem Litewskim lub też Kodeksem Gasztołda. Składał się on z 282 artykułów podzielonych na 13 rozdziałów. Opisano w nim prawo publicznoprawne, prawo karne, cywilne. Szczególnie precyzyjne by

      Grafika przedstawia popiersie mężczyzny z kręconymi włosami i koroną na głowie. Twarz lekko z profilu, oczy półprzymknięte. Nad portretem napis. Rysunek szczegółowy, oddający każdy element. Jest to portret Kazimierza Jagiellończyka z 17 wieku.
    • Silva Rerum

      Drugi Statut Litewski (1566)

      Rozwój społeczno-gospodarczy, chęć zdobycia przez szlachtę litewską pozycji podobnej, jaką posiadała szlachta polska, przyrost aktów normatywnych, doprowadziły do podjęcia prac nad drugim statutem. W 1551 roku Zygmunt August powołał komisję, której zadani

      Srebrna moneta z profilem króla w koronie. Jest to czworak litewski Zygmunta Augusta, tzw. brodacz.
    • Silva Rerum

      Trzeci Statut Litewski (1588)

      Uchwalenie trzeciego statutu było konsekwencją zmian, jakie zaszły po zawarciu unii lubelskiej. Komisja prawników przygotowała projekt liczniejszy o 120 artykułów od drugiego statutu. Projekt ten został przyjęty przez sejm koronacyjny w 1588 roku. Charakt

      Mapa Rzeczypospolitej Obojga Narodów autorstwa Guillaume'a Delisle'a, po 1758 r.

    Słowa kluczowe