Powstania i spiski jakobickie
Powstania i spiski jakobickie - Galeria zdjęć
Największe nadzieje na ponowne objęcie władzy Jakub Edward wiązał ze zwolennikami Stuartów na Wyspach Brytyjskich, zwanych „jakobitami”. Ponieważ jakobici byli znacznie silniejsi w Szkocji i Irlandii niż w Anglii, próby wywołania powstań podejmowano w Szkocji oraz Irlandii.
Pierwsze miało miejsce już w 1689 r., kilka miesięcy po ucieczce króla Jakuba II/VII do Francji. Po jego śmierci spiski i powstania następowały z godną podziwu regularnością – w latach 1703, 1708, 1709, 1715, 1716, 1717, 1719, 1720-1722, 1733-1735, 1743-1744. Spiskowców i powstańców często przedstawia się jako walecznych do szaleństwa górali, wystrojonych w kraciaste spódnice, owianych aurą romantyzmu i whisky – podobnie jak wyglądał jak Mel Gibson w filmie „Braveheart”. W rzeczywistości Stuartowie mogli liczyć na znacznie szersze poparcie społeczne, szczególnie w pierwszych latach po zawarciu unii między Anglią i Szkocją w 1707 r. Mimo starań, wszystkie powstania zakończyły się niepowodzeniem. Obok pecha towarzyszącego Stuartom, przyczynami były fatalna organizacja i zdrada.
Powstanie 1715 r., które miało największe szanse powodzenia, zaplanowano z wielkim rozmachem. Wyszło jak zawsze. Przywódcy powstania w Somerset i Bristolu zostali aresztowani we własnych łóżkach. Przywódca powstania w Plymouth zmienił front i opowiedział się po stronie rządu. W Bath władze przejęły główny arsenał powstańców, który składał się z 3 dział, 11 skrzyń z bronią palną, beczki szpad i 200 koni. James Butler, książę Ormonde, dowódca wojsk brytyjskich w końcowej fazie wojny o sukcesję hiszpańską, wyruszył z Francji ku wybrzeżom Anglii aby dokonać inwazji, ale zamiast zwolenników Stuartów spotkał łódź z celnikami, którzy spytali czy ma coś do oclenia. O co w końcu mogli pytać? W Szkocji John Erskine, earl of Mar, zebrał 20 tysięczną armię, jednak po nierozstrzygniętej bitwie pod Sheriffmuir rozpoczęły się masowe dezercje. Swój wkład w klęskę powstania miał także Jakub Edward. Nie dość, że przybył do Szkocji zbyt późno i natychmiast zachorował, to zrobił na swoich zwolennikach tak piorunujące wrażenie, że niektórzy żołnierze pytali, czy Jakub umie mówić. Żadne z następnych powstań nie stanowiło poważnego zagrożenia, aż do roku 1745, kiedy w Szkocji pojawił się syn Jakuba Edwarda i Klementyny, „piękny książę Karolek”.
Polecane artykuły
-
Mocarstwa europejskie i „sprawa jakobicka”
Poza „jakobitami” i niektórymi politykami ze stronnictwa torysów, Stuartowie opierali swoje nadzieje powrotu na trony Anglii, Szkocji i Irlandii na współpracy z władcami europejskimi. Najważniejsze było poparcie ze strony Francji. Jakub II/VII uciekł w 16
-
Powstanie jakobickie 1745-1746
3 sierpnia 1745 r. książę Karol Stuart, syn Marii Klementyny Sobieskiej i Jakuba Edwarda Stuarta wylądował na wyspie Eriskay, u północno-zachodniego wybrzeża Szkocji. Był to początek największego i najdłużej trwającego powstania jakobickiego. Zaskoczeni b
-
Życie na wygnaniu prawnuków Jana III
Życie na wygnaniu Karola Edwarda Stuarta i jego brata, Henryka Benedykta Stuarta było pełne problemów. Jednym z największych było bezustanne zainteresowanie nimi ze strony Londynu. Powód był prosty – Stuartowie stanowili zagrożenie dla porządku polityczn
